| INDEX |
|
|
Inleiding |
|
|
Comfort |
|
|
Doelstelling |
|
|
Normalisatie |
|
|
Transmissie |
|
|
Bediening |
|
|
Besturing |
|
|
Montage |
|
|
Installatie |
|
|
Storing |
|
|
Software |
 |
Inleiding |
|
Domotica is een term voor woonhuisautomatisering. Dit woord is samengesteld
uit het Latijnse 'domus' wat 'huis' betekent en het woord 'telematica' dat
een samentrekking is van telecommunicatie en informatica.
Domotica regelt de elektronische informatie en sturingen in en om het huis. Tevens wordt er voor gezorgd dat alle intelligente systemen zijn geintegreerd. Er zijn verschillende aspecten van belang bij woonhuisautomatisering, deze worden in dit artikel kort besproken. |
|
|
Comfort |
|
Comfort staat voor gemak en geriefelijkheid in huis. Het zorgt er bijvoorbeeld
voor dat het huis automatisch een geriefelijke temperatuur heeft op die plaatsen
waar dat nodig is, op het moment dat het nodig is.
Om dit mogelijk te maken moeten er echter wel een aantal basisvoorzieningen in het huis zelf aanwezig zijn. Deze voorzieningen zijn vastgelegd in comfortklassen. Comfortklasse A - het minimale niveau Deze klasse voldoet aan de basiseisen die gesteld zijn in de veiligheidsnorm NEN 1010 en de bouwverordening. Dit is het minimumniveau waaraan elke elektrotechnische installatie moet voldoen. Klasse A voldoet eigenlijk niet meer aan de eisen die wij tegenwoordig stellen aan comfort. Zo zijn er bijvoorbeeld maar drie dubbele stopcontacten in de keuken. Comfortklasse B - het huidige niveau Deze klasse sluit beter aan bij de huidige behoeften. Klasse B beschikt over de helft meer stopcontacten dan het minimumniveau. Ook zijn er in deze klasse afzonderlijke groepen voor apparaten zoals wasmachine, droger en vaatwasser. En er liggen leidingen die voorbereid zijn op uitbreidingen in de toekomst. Comfortklasse C - het optimale niveau Dit is het niveau dat aan alle denkbare wensen voldoet die een bewoner kan hebben. Er is de mogelijkheid voor een beveiligingssysteem, een telefooncentrale en diverse verlichtingsopties. U heeft in alle kamers een aansluiting voor telefoon, televisie en computer. Klasse C is ook voorbereid op een centraal stofzuigsysteem. Bovendien is er in deze klasse standaard een overspanningbeveiliging aanwezig. Gezien de snelle ontwikkelingen op het gebied van elektronica duurt het niet lang meer voordat niveau C de basisvoorziening is in veel woningen. |
|
|
Doelstelling |
|
Voor woonhuisautomatisering kunnen diverse doelstellingen geformuleerd worden:
Beveiliging - Inbraak - Brand - Overstroming badkamer Zorgverlening - Signalering hulpdiensten - Communicatie met hulpdiensten - Sturing eenvoudige handelingen (gordijnen, verwarming) - Geheugen functie Automatisering - Verlichting - Elektrische apparaten - Klimaatregeling Energieregeling - Uitlezen meterstand - Afschakelen apparatuur Communicatie - Naar GSM bij brand of inbraak - Besturing via GSM - Telematica Entertainment - Draadloze geluids- en video-overdracht |
|
|
Normalisatie |
|
Normalisatie is van belang om aan eisen van veiligheid te voldoen en
te zorgen dat apparatuur onderling uitwisselbaar is en met elkaar
verbonden kan worden.
NEN1010 De NEN1010 beschrijft o.a. de veiligheidseisen waar een elektrische 230V installatie aan moet voldoen. X10 X10 is een protocol dat de besturing van elektrische apparaten mogelijk maakt. De besturing van de apparaten vindt plaats via de 230V. |
|
|
Transmissie |
|
De informatie die nodig is om besturing mogelijk te maken kan op
verschillende manier uitgewisseld worden:
Over het 230V net. Hiervan wordt gebruik gemaakt door het X10 protocol. Aparte netwerkbekabeling. Dit verdient niet de voorkeur omdat er dan extra kabels gelegd moeten worden. Coaxkabel voor audio en video Deze kabel is in beperkte mate al aanwezig voor de televisie. Infrarood communicatie Een methode die veel wordt toegepast voor de bediening van audio en video apparatuur. Nadeel is dat de bediening zich beperkt tot 1 ruimte. Radiofrequente communicatie Bediening van apparatuur in verschillende ruimten is mogelijk. De kans op storing door andere apparatuur is wel groter dan bij infrarood. Eerst werd een frequentie van 433MHz gebruikt, maar die wordt voor diverse consumenten elektronica gebruikt. Nieuw is de frequentie van 868MHz die speciaal voor beveiligingsdoeleinden is vrij gegeven. Bij 868MHz worden een aantal kanalen voor analoge telefoons met de CT-2 standaard gebruikt. In totaal zijn er 80 kanalen beschikbaar. |
|
|
Bediening |
|
Alle elektrische apparatuur moet op een of andere manier bedient worden.
Hiervoor zijn een aantal mogelijkheden aanwezig:
Schakelaars De methode die standaard op elk apparaat aanwezig is. Deze mogelijkheid moet ook aanwezig blijven om bediening altijd mogelijk te maken. Afstandbediening De afstandsbediening is alom aanwezig in de meeste huizen, vaak meer dan ons lief is. Het verdient daarom de voorkeur om het aantal afstandsbedieningen tot een minimum te beperken. Aanwezigheidssignalering Bij aanwezigheidssignalering hoeft men slecht op een plaats aanwezig te zijn om een apparaat te schakelen. Een goed voorbeeld is de infrarood gestuurde buitenlamp. Sensoren Sensoren schakelen apparatuur omdat de temperatuur wijzigt of als het donker wordt. Tijdschakelaar Tijdschakelaars schakelen apparatuur door de klok of het tijdmechanisme in de schakelaar. Regelaars Bij regelaars wordt gekeken naar een minimum en een maximum waarde die afkomstig is van een sensor. Computer Computers maken het mogelijk om meerdere apparaten automatische te besturen volgens een vooropgesteld programma. Dat programma kan weer beinvloed worden door sensoren die op de computer zijn aangesloten. |
|
|
Besturing |
|
Bij woonhuisautomatisering zijn er veel zaken die bestuurd kunnen worden.
Hoever men daarin wil gaan is afhankelijk van de persoonlijke
omstandigheden, wensen en financiele middelen. Hieronder staan een
aantal voorbeelden:
Verlichting Dit kan zowel aan/uit als het dimmen van verlichting zijn. Verwarming Standaard wordt hier meestal een thermostaat voor gebruikt. Als een straalkachel wordt geschakeld zorg er dan wel voor dat er geen kleding over de kachel kan liggen, dit kan brand veroorzaken. Gordijnen Dit kan tijdgestuurd en lichtafhankelijk zijn. Sloten Het elektrische openen van sloten kan in bepaalde situaties wenselijk zijn. Koffiezetapparaat Zorg wel dat het koffiezetapparaat gevuld is en na een bepaalde tijd automatisch weer uitschakelt. |
|
|
Montage |
|
Al die apparatuur en bedrading zal een plaats moeten krijgen zonder dat het
de woning ontsiert.
Inbouw De meeste ideale situatie is als tijdens de bouw al rekening is gehouden met de Domotica toepassingen. Dit geldt in het bijzonder voor de bekabeling en inbouw wanddozen. Opbouw Bij opbouw moet getracht worden het natuurlijk geheel van de woning niet te verstoren. Dit kan door kabelgoten te gebruiken die een geheel vormen met de plinten. Opbouwdozen moeten zo plat mogelijk zijn en weggewerkt worden achter verwarming en meubels. |
|
|
Installatie |
|
De totale installatie van Domotica apparatuur bestaat uit:
Deelinstallaties - Verwarming - Inbraak en brand - Sturingen Koppelingen - Telecommunicatie - Centrale computer |
|
|
Storing |
|
Het is van essentieel belang om rekening te houden met de mogelijkheid van storing.
Die storing kan ingedeeld worden naar zijn aard in:
Hoogfrequent Als een draadloze afstandbediening of andere signaaloverdracht wordt gebruikt kan deze gestoord worden door andere apparatuur die dezelfde frequentie gebruikt. Inductief Een inductieve storing kan ontstaan als een stuurkabel langs een 230V kabel loopt waar grote vermogens mee geschakeld worden. Capacitief Als door een kabel diverse stuursignalen lopen kunnen deze signalen onderling op elkaar storen door een capacitieve koppeling. Uitval Door een technische storing of spanningsuitval kan een ongewenste situatie ontstaan. Voorzie zoveel mogelijk de gevolgen van zo een situatie. Bij gebruik van elektrische sloten moet de woning nog met een sleutel betreden kunnen worden als de spanning is uitgevallen. |
|
|
Software |
|
Zoals bij elke automatisering bepaald, ook bij Domotica, de software uiteindelijk
wat de mogelijkheden zijn. Die software kan in drie groepen ingedeeld worden:
Systeemsoftware De systeemsoftware bepaalt wat de mogelijkheden zijn van een apparaat of een besturingscomputer. Toepassingssoftware Met de toepassingssoftware bepaalt de gebruiker of installateur welke mogelijkheden van de apparatuur gebruikt worden. Met programmagroepen kan het systeem op eenvoudige wijze toegepast worden door een combinatie van geprogrammeerde functies. De programmagroepen kunnen bestaan uit: - Opstaan - Afwezig - Aanwezig - Slapen - Vakantie Programmeersoftware Bij bepaalde apparatuur is er programmeersoftware op een computer nodig om de toepassingssoftware voor dat apparaat te kunnen schrijven. |
|
|
ELECTRO-FICTION Website
. Auteur: Wim Klein . Update: 3-12-2000 |
