Hoofdmenu Beveiliging
Datacomm Elektronica

SYSTEMEN - X10 V&A

Inleiding
De Vraag & Antwoord lijst is gebaseerd op informatie van internet en vragen die bij het Future-Home ontstonden en waar een oplossing voor gevonden is.
Vraag & Antwoord
Wat is X10?
X10 is een communicatie protocol voor de afstandsbediening van elektrische apparatuur. Het is ontworpen voor communicatie tussen X10 controllers en X10 modulen over het lichtnet. Controllers en modulen worden in de 230V wandcontactdoos gestoken of in de doos aangesloten. Daarnaast zijn er losse controlers en modulen.

De controllers sturen signalen zoals "Aan", "Uit" en "Dimmen", vooraf gegaan door een identificatie voor de module over het lichtnet. Elke module staat ingesteld op een huiscode en een unitcode en reageert alleen op een commando dat voorzien is van de juiste huiscode en unitcode. De controller(s) staan ingesteld op een huiscode. Er kunnen verschillende controllers gebruikt worden om een module te sturen.

X10 is een handelsmerk van X10 (USA) Incorported en waarschijnlijk ook van X10 Home Controls Incorporated (in Canada).

Hoeveel verschillende modulen kunnen er gestuurd worden?
Bij X10 kunnen er 256 verschillende adressen gebruikt worden bestaande uit 16 huiscodes (A-P) en 16 unitcodes (1-16) voor elke huiscode, deze worden met draaischakelaars ingesteld op de modulen. Er kunnen meerdere modulen op 1 adres aangesloten worden, zodat ze als het ware parallel zijn aangesloten.

De apparatuur werkt niet?
Het grootste probleem bij de installatie is dat de handleiding niet (goed) gelezen wordt. Lees de handleiding eerst een keer helemaal aandachtig door. Begin daarna pas met het installeren.

Als de handleiding gelezen wordt terwijl men aan het installeren is, kan men informatie missen die verderop in de handleiding staat en die van belang is voor de installatie waar men op dat moment mee bezig is.

Waarom werkt een module in de ene 230V aansluiting wel en in een andere niet?
Dit kan gebeuren bij een 230V installatie met meerdere fasen, waarbij de X10 signalen niet gekoppeld zijn. Als in dat geval het elektrische fornuis wordt aangezet, kan het zijn dat wel alle modulen werken omdat die de fasen koppelt.

Om dit probleem op te lossen kan een fase koppelfilter gebruikt worden. Deze koppelt de X10 signalen over verschillende fasen. Tevens filtert het X10 signalen van het lichtnet om te voorkomen dat de signalen het pand inkomen of verlaten.

Het filter kan ook ingezet worden om storingen van zware stoorbronnen te ontkoppelen van het lichtnet. Als er 3 fasen gekoppeld moeten worden zijn er ook 3 koppelfilters nodig.
Een alternatief is het plaatsen 100n/630V condensator tussen de fasen.

Modulen die ver van een controller zijn geplaatst reageren niet op de commando's terwijl andere modulen wel goed werken?
Het X10 signaal dat op de 230V wordt gezet heeft een amplitude van 5V. De modulen hebben een minimale amplitude van 50mV nodig om het commando te herkennen. Het X10 signaal kan verzwakt worden door apparaten met een capacitieve- of inductieve belasting voor het lichtnet.

Koppel de apparatuur een voor een los om de stoorbron te achter halen en voorzie deze van een ontstoorfilter.
De invloed van deze apparaten kan verkleind worden door de controller in het midden van de modulen te zetten of er kan een filter tussen het apparaat en het lichtnet gezet worden.
Als de afstand het probleem is kan een versterker (repeater) gebruikt worden.

Sommige tafelwandcontactdozen zijn voorzien van speciale filters om elektronische apparatuur te beschermen, deze kunnen het X10 signaal blokkeren. Gebruik in zo een geval een eenvoudiger filter dat alleen spanningspieken tegen houdt.

Waarom gaan sommige modulen spontaan aan en uit?
Soms wordt het X10 signaal gestoord door een andere X10 installatie. Dit kan op gelost worden door een andere huiscode in te stellen. Een andere oplossing is fase koppelfilters te gebruiken.

Kan X10 gebruikt worden als ook andere apparaten het lichtnet gebruiken voor de transmissie van signalen?
Door de eigenschappen van het X10 protocol kunnen anderen apparaten hier niet op storen. Het is wel mogelijk dat het signaal gestoord wordt als het andere apparaat constant aanstaat. Hierdoor kan het X10 signaal te veel verzwakken.

Hoeveel stroom verbruikt een module?
Elk module gebruikt minder dan 2W.

Kan ik de module met de hand schakelen?
Ja, de module kan ook met de hand worden bediend. Hiervoor wordt een slim trucje toegepast (auto sensing). Door de belasting (b.v. de aangesloten lamp) stroomt een klein stroompje als de lampmodule is uitgeschakeld. Wanneer de schakelaar van de belasting kort uit- en ingeschakeld wordt zal de lampmodule aangaan.

Kan ik halogeenverlichting dimmen met een LM12 lampmodule?
In principe is de LM12 gemaakt voor gloeilampverlichting. Sommige halogeenverlichting met gewikkelde trafo kan door de LM12 worden gedimd. Dit is alleen in de praktijk te testen door de lamp op de LM12 aan te sluiten.

Gaat de lamp flikkeren of gaat het dimmen niet geleidelijk dan is de halogeenlamp niet geschikt om door de LM12 gedimd te worden. Gebruik in zo'n geval een LW11 of LD11 dimmer.

Transceivermodule doet niets
Neem de volgende aanwijzingen in acht:
- Is de schakelaar van de belasting ingeschakeld.
- Staat de huiscode op dezelfde lettercode van het systeem.
- Helpt het om de tranceiver te resetten door het even uit het stopcontact te trekken (in de tranceiver draait een stukje software !).

Hoe kan de computer X10 signalen versturen en ontvangen?
Gebruik hiervoor de CM11 computerinterface. Deze heeft een microprocessor en een eigen klok, zodat de besturing ook werkt als de computer is uitgeschakeld. De interne batterij zorgt er voor dat de klok ook blijft door lopen bij een tijdelijke spanningsuitval.

Tevens is het mogelijk om direct met de computer apparatuur te schakelen. De computerinterface wordt geleverd met een RS232 kabel en software om de interface te programmeren of direct apparatuur te schakelen.

Een andere oplossing is het gebruik van een XM10 TTL/CMOS Interface. Hiervoor is echter kennis van elektronica nodig om de koppeling met de computer te maken en de software, die de X10 codes verstuurd/ontvangt, zal zelf geschreven moeten worden.

De externe RJ11 connector is volledig gescheiden van de 230V door gebruik van optocouplers en heeft de volgende signalen:
- Nuldoorgang uitgang
. geeft een blokgolf overeenkomstig de lichtnet 50Hz
- Signaal (niet AC) ground
- Ontvangst uitgang.
Als een 120kHz voor bit=1 signaal op de 230V staat, is de uitgang laag bij een geldige code.

De interface bevat een PIC die bij de eerst X10 code geactiveert wordt. Deze code gaat verloren voor de computer. Het X10 protocol verstuurt de codes altijd twee maal. Deze tweede code maakt de uitgang laag als er een 120kHz signaal aanwezig is en alleen tijdens de bittijd van desbetreffende fase. Signalen voor de andere twee fasen geven geen echo naar de computer. Gedurende de rest van de tijd is de uitgang een open collector.

De logica is geinverteerd, bij een geldige bit=1 (120kHz) is de uitgang laag en in het andere geval is de uitgang hoog. De interface geeft een echo voor de signalen die door de computer zelf verstuurd zijn, waardoor collission detectie mogelijk is gelijk aan die van het Ethernet protocol.

- Zend ingang
Een logisch hoog (>4V) zet een 120kHz signaal op de 230V.
Het signaal op de ingang de bits bevatten voor alle drie de fases. De interface zet deze bits om naar een 120kHz signaal dat op de 230V wordt gezet.

Waar is de X10 software beschikbaar?
De CM11 computer wordt met standaard ActiveHome software geleverd.

Er is ook software beschikbaar op de volgende FTP sites:
ftp.digibd.com/pub/rick/x10.shar
oak.oakland.edu/pub/msdos/x_10/ (CP290)
mrcnext.cso.uiuc.edu/asre/
cs.sunysb.edu/pub/386BSD/xten.tgz
id.wing.net/pub/pgf/x10/x10.tar.gz (UNIX CP290)
pimacc.pima.edu/X10CMD (CP290 source+ for VMS, Atari ST)
ftp.cynus.com/pub/xmastree/x10.tar.gz (CP290 source)
hydra.carleton.ca:/pub/x10/tw523.tar.gz(TW523)
Er is ook software beschikbaar op de volgende WWW sites:
http://www.digibd.com/people/rick
http://web.cs.ualberta.ca/~wade/HyperHome/
http://pimacc.pima.edu/~vcooper/ (CP290 source+ for VMS, Atari ST)

ELECTRO-FICTION Website
. Auteur: Wim Klein
. Update: 11-2-2001